زمان زیادی از علاقهمندی کاربران به خرید ارز دیجیتال نگذشته است و اخبار بلاک چین مانند یک انفجار رسانهای در چند سال اخیر بوده است. بهاحتمالزیاد شما هم زمان مطالعه خبر درآمد ۶۰ میلیون دلاری یک هنرمند از فروش اثر هنری دیجیتالی با NFT از خود پرسیدهاید «هوووم… اینجا واقعاً چه خبر است؟». من خودم این احساس را تجربه کردهام، البته وقتی خبر فروش اولین توییت توسط جک دروسی به قیمت ۲٫۹ میلیون دلار را شنیدم دوباره این احساس تکرار شد.
تاریخچه NFT چیست؟
برای اولینبار در سال ۱۹۹۳ به ماهیت و نوع توکنهای غیرمثلی اشاره شد. «هال فینی» یکی از پیشگامان عرصه ارز دیجیتال و بیت کوین، برای اولینبار این بحث را در یک فروم اینترنتی مطرح کرد و ۳ ویژگی مهم برای چیزی که در ذهن داشت، درنظر گرفت:
- کمبود قابل تعریف
- مالکیت انحصاری
- منشا مشخص
که این ۳ ویژگی تا همین امروز هم از مهمترین ارکان NFTها محسوب میشوند و درکل میتوان از ویژگیهای مهم NFTها، به موارد زیر اشاره کرد:
- غیرقابل تقسیم بودن
- قابل انتقال بودن
- بیهمتایی
- مالکیت انحصاری
پس از آن و در سالها بعد، با مشهور شدن بازیهای کارتی تجاری مثل Magic:The Gathering و Pokemon Cards، زمزمههای درمورد کانسپت و مفهوم NFT دوباره به راه افتاد.
اولین طرحی که دوباره اسم NFT را مطرح کرد «کوانتوم» بود. این طرح در سال ۲۰۱۴ توسط کوین مک کوی و آنیل دش ساخته شد و در موزه جدید نیویورک ارائه شد. کوانتوم یک توکن بلاکچین منحصربهفرد بود که از طریق ابرداده نیم کوین (Namecoin) به یک اثر هنری دیجیتالی مرتبط میشد. در سال ۲۰۱۵ اولین NFT مبتنی بر اتریوم به نام اتریا در Devcon 1 ارائه شد. این NFT تا حد زیادی بهعنوان اولین توکن واقعا غیرقابل تعویض در نظر گرفته میشود. هر توکن یکی از ۹۱۴ بلوک مجازی زمین رو نشان میداد که تا زمان رونق NFT در سال ۲۰۲۱ تا حد زیادی بدون ادعا و مسکوت باقی ماند.
دفعهی بعدی که ماجرای NFT جدیتر از قبل مطرح شد، سال ۲۰۱۷ بود. اگرچه در آن زمان شناخت کمی درباره NFT وجود داشت، اما در همان فضا دو پروژه بسیار مهم کریپتوپانک (CryptoPunk) و کریپتوکیتی (CryptoKitties) راهاندازی شدند. در همان سال، اولین خانه NFT از طریق Propy فروخته شد. این اتفاق اولین موج محبوبیت NFT بود که با چرخه بازار ارزهای دیجیتال هماهنگ شد. NFTها سپس تا سال ۲۰۱۹ تا حد زیادی غیرفعال شدند که نشان دهنده احساسات نزولی چرخه بازار بود. با یافتن کاربردهای فناوری، علاقه به این توکنها بیشتر شد.
بر اساس گزارش گوگل، میزان جستوجوی عبارت NFT در سال ۲۰۲۱ به بالاترین رقم خود رسیده است. بازارهای NFT مانند Nifty Gateway و OpenSea موفق شدهاند بیشترین حجم معاملات را نسبت به دیگر بازارهای رمزارز ثبت کنند و لیست گران ترین NFT ها هم بیشتر از هر زمان دیگری مورد توجه واقع شده است.
وبسایت نانفانجیبلداتکام (NonFungible.com) تخمین زده است که دنیای توکنهای غیرمثلی چیزی در حدود ۲۸۰ هزار کاربر در ماه دارد که این تنها ۳ درصد از تعداد تخمینی کاربران دیفای (DeFi) یا خدمات مالی غیرمتمرکز (Decentralized Finance) است. دلیل اصلی این موضوع میتواند این باشد که همه ویژگیها و فیچرهای انافتی یا توکن غیرمثلی به طور کامل استفاده نشده است. ارزشگذاری توکنهای غیرمثلی از طریق یک تابع چهار جملهای انجام میشود.
ان اف تی NFT چیست؟
واژه NFT یکی از واژگان پر سر و صدای ارزهای دیجیتال در چند وقت اخیر بوده است. بسیاری از افراد قیمتهای میلیون دلاری NFTها را کلاهبرداری دیجیتال مینامند در حالی که عده دیگر، خبر از باز شدن یک پنجره جدید به دنیای انسانها میدهند. در این میان عده زیادی نیز هستند که به دنبال یافتن پاسخ ساده و کامل برای سوال NFT چیست و چه کاربردهایی دارد هستند.
پیش از بررسی فنی مفهوم NFT میخواهیم شکل ساده شده مفاهیم آن را بررسی کنیم. فرض کنید اثری را به کمک فتومونتاژ در فتوشاپ خلق کرده باشید و بخواهید آن را به فروش برسانید. هر شخصی میتواند یک کپی از اثر شما را در کامپیوتر خود داشته باشد و با دانلود آن اثر، هیچ حق مالکیتی نیز به شما پرداخت نشود. در مثالی دیگر فرض کنید تابلو نقاشی رنگ روغن کشیده باشید و بخواهید آن را به فروش برسانید. در مثال اول یعنی عکس و در مثال دوم، تابلو نقاشی، هر دو را میتوانید به یک NFT تبدیل کنید و با این تبدیل، حتی با از بین رفتن کالای فیزیکی - در اینجا تابلو نقاشی - خود اثر در قالب یک NFT از بین نمیرود و حق مالکیت آن در اختیار صاحب اصلی NFT حفظ میشود.
اگر بخواهیم سادهتر از این توضیح دهیم باید گفت در صورتیکه تابلو نقاشی به یک عکس تبدیل و آن عکس در قالب یک NFT فروخته شود، این عکس دارای شناسانامه منحصر به فردی خواهد بود که حتی کپیهای آن نیز برابر با اثر اصلی نخواهند بود. به این ترتیب، حتی یک عکس با فرمت JPEG نیز میتواند به یک NFT تبدیل و فروخته شود.
در حقیقت، NFT به دارایی دیجیتالی میگویند که همانند آثار هنری قابل جمعکردن باشد. این دارایی دیجیتال، ارزش خود را به صورت نوعی از رمزارز حفظ میکند. در حقیقت، همانطور که یک فرش دستبافت یا تابلوی نقاشی، ارزش خود را در طول زمان حفظ میکند و نوعی سرمایهگذاری به شمار میآید، در رابطه با NFT نیز همین امر صدق میکند که در ادامه به توضیح آن خواهیم پرداخت.
به نظر میرسد این روزها توکنهای غیر قابل تعویض (NFT) همه جا هستند. از هنر و موسیقی گرفته تا تاکو (غذاهای مکزیکی) و دستمال توالت، این داراییهای دیجیتال برخی به قیمت میلیونها دلار فروخته میشوند.
ان اف تی NFT توکنهای غیرقابلمعاوضه هستند. آنها بهعنوان یک گواهی مالکیت دیجیتالی غیرتکراری برای هر نوع دارایی دیجیتالی صادر میشوند. در واقع، NFT یک قرارداد هوشمند است که با استفاده از پلتفرمهای اپن سورس (که هرکسی میتواند از سایتهایی مثل گیتهاب دانلود کند) تنظیم و برای ایمنسازی آن بهصورت دیجیتالی استفاده میشود. پس از نوشتن، میتوان آن را ذخیره یا بهطور دائمی در قالب یک رمز (معمولاً به نام توکن ERC 721) در یک شبکه بلاکچین مثل اتریوم منتشر کرد.
برخی از اشکال محبوب NFTها شامل GIF،Jpegs و فیلم و همینطور تویئتها هستند. اما درواقع هر دارایی دیجیتالی با توجه به خواست سازنده و طراح آن امکان تبدیلشدن به NFT را دارد. این در صورتی است که سازندهی آن بخواهد یک دارایی منحصربهفرد داشته باشد. مثل مقالات ISI یا بلیتهای کنسرتها که متعلق به یک نفر و منحصربهفرد هستند.
اما آیا NFTها با ارزش هستند؟ برخی از کارشناسان میگویند که آنها حبابی هستند که آماده بیرون آمدن هستند، مانند حباب دات کام (Dot-com Bubble) یا Beanie Babies. برخی دیگر بر این باورند که NFTها آمدهاند تا سرمایهگذاری را برای همیشه تغییر دهند. در ادامه میگوییم که nft چیست؟ چه تفاوتی با ارزهای دیجیتال دارد؟ چگونه کار میکند و در چه مواردی استفاده میشود؟ چگونه باید آن را خرید و هزینههای ساخت آن چقدر است؟
توکن غیرمثلی با رمزارزهای شناختهشدهی قابلتعویض مانند بیت کوین (BTC)، اتر (ETH) یا مونرو (XMR) تفاوت دارد. برای مثال، میتوانید بیت کوینی را درمقابل بیت کوینی دیگر معاوضه کنید.
اگرچه استفاده از NFTها در صنایع مختلف وجود دارد، بیشتر در حوزهی گیمینگ و کلکسیون دیجیتال استفاده میشوند و اغلب با استاندارد ERC-721 و روی بستر اتریوم ساخته میشوند. گفتنی است در سال ۲۰۲۱ استفاده از توکنهای غیرقابلمعاوضه روی سایر بلاکچینها مانند پروتکل BEP-721 بایننس اسمارت چین نیز شروع به توسعه کرد.
NFT بخشی از بلاک چین اتریوم است.
چرا مردم حاضرند میلیونها دلار را صرف خرید چیزی کنند که بهراحتی میتوانند از آن اسکرین شات بگیرند یا دانلود کنند؟
بهاین دلیل که NFT به خریدار اجازه میدهد کالای اصلی را که شامل احراز هویت داخلی است، داشته باشد؛ در نتیجه این احراز هویت مالکیت این اثر را اثبات میکند و توسط دیگران قابلاستفاده نیست. در واقع، ارزش معنوی اثر با اعتبار و هویت هنرمند گره خورده است و آنها میپذیرند که تنها یک واحد از اثر مورد نظر به صورت NFT تولید و به خریدار اهدا کنند.
این گربه دیجیتالی بهصورت توکن غیرقابل تعویض (NFT) با قیمت ۳۰۰ اتر به فروش رسید!
کلمه NFT مخفف چیست؟
کلمه NFT مخفف شده کلمه non fungible token است. در واقع NFT ها نوعی توکن(Token) رمزنگاری شده هستند که سند مالکیت یک اثر دیجیتال را در فضای بلاکچین صادر میکنند.
آیا NFT همان ارز دیجیتال است؟
برای دریافت پاسخ به این سوال که آیا ان اف تی همان ارز دیجیتال است یا خیر، پیشنهاد میکنم ابتدا با مفهوم توکنهای قابل معاوضه و توکنهای غیرقابل معاوضه که در زیر توضیح دادهایم آشنا شوید. آشنایی با این توکنها به شما کمک میکند تا پاسخ این سوال را به سادگی متوجه شوید.
غیر قابل معاوضه به چه معناست؟
ممکن است این سوال برای شما پیش آمده باشد که «غیر قابل معاوضه» (non-fungible) به چه معناست. در حقیقت، NFT را نمیتوان مانند اسکناس به طور مستقیم رد و بدل کرد چراکه هیچ دو NFT با یکدیگر مشابه نیستند. برای درک بیشتر میتوانید بلیت کنسرت را در نظر بگیرید، در یک کنسرت، هیچ دو بلیتی با یکدیگر برابر نیستند و هر بلیت، منحصر به فرد است و اطلاعات مشخصی مانند نام خریدار، تاریخ کنسرت و شماره صندلی (جایگاه) را شامل میشود. این اطلاعات سبب میشوند تا نتوان بلیتها را با یکدیگر معاوضه کرد.
با توضیحات بالا میتوان به اهمیت این توکن و تفاوت آنها با سایر رمزارزها پی برد. NFT فقط یک دارایی نیست و اطلاعات اضافی را شامل میشود که این اطلاعات ارزش NFT را به بیش از یک ارز خالص ارتقا داده و به قلمرو حقیقی آن میرساند. بنابراین، NFTها انواع مختلفی دارند اما میتوانند به هنر دیجیتال، فایل موسیقی، ویدیو یا هر چیز منحصر به فردی اختصاص پیدا کنند که دارای ارزش باشد. به بیان ساده تر، NFTها نوعی کالای کلکسیونی به شمار میآیند اما بر خلاف اینکه به طور مثال یک تابلو رنگ روغن داشته باشید، یک عکس با فرمت JPG خواهید داشت.
توضیح خاصیت غیرقابل معاوضه بودن با استفاده از مثالها به راحتی انجام میشود. یک سکه ارز دیجیتال سولانا همواره برابر با یک سکه دیگر سولانا است یا حتی یک اسکناس هزار تومانی از هر جهت با یک اسکناس هزار تومانی دیگر یکسان است. اما به طور مثال، یک تابلوی نقاشی کوبیسم اثر پیکاسو، ارزشی دارد که در حراجی مشخص و به بالاترین پیشنهاد داده میشود.
هنرمندانی که بخواهند آثار خود را به صورت NFT به فروش برسانند باید در یک فروشگاه ثبت نام و توکنهای دیجیتالی را با بارگذاری و تایید اعتبار اطلاعات خود بر روی یک بلاک چین «ضرب» (Mint) کنند. این کار، هزینهای در حدود ۴۰ تا ۲۰۰ دلار را شامل میشود. هنرمندان میتوانند پس از ایجاد NFT از آثار خود، آنها را برای یک حراجی ثبت کنند. در ادامه مطلب، نحوه انجام این کار و فروش آثار را یاد میگیریم و اشاره خواهیم کرد که هزینههای این کار، بسیار بیشتر از ۲۰۰ دلار خواهد بود.
تفاوت توکن قابل معاوضه و غیر قابل معاوضه چیست؟
با مطالعه مطالب بالا میدانیم که NFT یک توکن یا ژتون غیرقابل معاوضه است اما فقط آن را تعریف کردهایم و شاید برای درک معنای حقیقی، نیاز به توضیحات بیشتری داشته باشیم تا تفاوت توکن قابل معاوضه و غیرقابل معاوضه را درک کنیم.
تکنولوژی بلاک چین همواره با رمزارزها توصیف شده است. اگر به تازگی با بلاک چین آشنا شده باشید احتمالا گمان میکنید که این تکنولوژی تنها برای توسعه داراییهای رمزی مناسب است اما در حقیقت، پتانسیل بکارگیری این تکنولوژی فراتر از رمزارزها است.
در حال حاضر، دولتها، شرکتها و افراد میتوانند شناسهها، گواهینامهها و دادههای مختلف و حیاتی را بر روی بلاک چین قرار دهند. حتی دانشجویان میتوانند مدرک تحصیلی خود را به صورت بلاک چین در اختیار داشته باشند که در تمام جهان شناخته شده باشد. اما چه اتفاقی سبب شده تا افراد به چنین قابلیت ویژهای دسترسی داشته باشند. برای پاسخ به این سوال باید با توکنهای قابل معاوضه و غیر قابل معاوضه آشنا شویم.
توکن چیست؟
توکن اشاره به نمایش مشهودی از حس، واقعیات یا کیفیتهای مختلف دارد و افراد در زندگی روزمره با آن روبرو میشوند. به طور مثال، کلید هتل، اثبات یا نمایشی برای پرداخت هزینه اتاق به شمار میآید یا کارت شناسایی شما نشان دهنده استخدام شما در یک شرکت است. همچنین، گواهینامه رانندگی یک شخص بیانگر قبولی او در امتحانات رانندگی و صلاحیت او برای رانندگی است. به طور مشابه، توکن را میتوان یک ماهیت وجودی خاص در فضای رمزنگاری توصیف کرد.
این توکن میتواند دارای ارزش، حق رای، سهام یا هر چیز دیگری باشد و محدود به یک نقش خاص نیست بلکه میتوان نقشهای مختلفی را به آن اختصاص داد. یک توکن میتواند بیانگر ویژگی یا دارایی خاص از یک شرکت باشد و برای شرکت این امکان وجود دارد که به سرمایهگذاران خود در مزایدههای عمومی، توکن بدهد.
اهمیت توکن چیست؟
حال این سوال پیش میاید که نقش و اهمیت توکنها در چیست و چرا برای آشنایی با NFT باید در ابتدا با توکن آشنا باشیم. همانطور که گفته شد، توکنها محدود به نقش خاصی نیستند و کاربردهای زیادی دارند که در ادامه به برخی از آنها اشاره میکنیم.
- توکن نقش یک دروازه برای ورود به برنامهها و خدمات بلاک چین دارد.
- توکنها در تایید صلاحیت اشخاص در برخی از حق رایها نقش دارند.
- توکن میتواند در تجربه کاربر نقش مهمی داشته باشد. به طور مثال، به کمک توکنِ کاربران در یک مرورگر اینترنت میتوان خدمات مختلفی را به آنها ارائه داد.
- از نقشهای مهم توکن میتوان به رد و بدل کردن داراییها (ارزشها) اشاره کرد. در حقیقت، از توکن در بلاک چین برای تبدیل ارزش استفاده شده است.
- علاوه بر تمامی کابردهای بالا، توکن میتواند بیانگر مالکیت یک کالای خاص باشد و همین کاربرد است که تفاوت توکنهای قابل معاوضه با توکنهای غیرقابل معاوضه را نشان میدهد.
مبنای تفاوت توکنها بر چه اساس است؟
هیچ شکی نیست که بلاک چین تکنولوژی مناسبی برای مدیریت داراییهای دیجیتال با انواع مختلف است چراکه امنیت بالایی دارد. همچنین، توکنهایی که منحصر به فرد باشند و به جای ارزش بتوانند داده و اطلاعات در خود نگهداری کنند، نسبت به سایر توکنها ترجیح داده میشوند. این نوع از توکنها که با نام توکن غیر قابل معاوضه شناخته میشوند در اتریوم با استاندارد ERC-721 تعریف میشوند. در نتیجه، به خوبی مشخص میشود که توکنهای قابل معاوضه و توکنهای غیرقابل معاوضه مانند NFT بر ذخیرهسازی اطلاعات تمرکز دارند.
در تعاریف اقتصادی، یک دارایی قابل معاوضه، به قابلیت آن برای مبادله با سایر داراییها یا کالاها با ارزش یکسان اشاره دارد. معمولترین مثال دارایی قابل معاوضه، پول و ارز فیات است. به طور مثال، یک اسکناس ۵۰ هزار تومانی برای هر شخص به یک میزان ارزش دارد. طلا مثال دیگری از دارایی قابل معاوضه است چراکه یک اونس طلا در هر کشور، همان ارزش را در کشور دیگر خواهد داشت. اما همانطور که در ابتدای متن گفته شد، NFTها توکنهایی غیر قابل معاوضه هستند و نمیتوان آنها را با توکنهای دیگر معاوضه کرد و ارزش خود را از کالای اختصاص یافته به آنها دریافت میکنند.
توکنهای قابل معاوضه همانطور که از نامشان پیداست، به راحتی با یکدیگر معاوضه میشوند. در واقع هر دو توکن از توکنهای قابل معاوضه یک پروژه ارز دیجیتال، شرایط یکسانی دارند و به همین دلیل معاوضه آنها به راحتی قابل انجام است. ویژگی قابل معاوضه بودن در توکنهایی که برای پرداخت استفاده میشوند بسیار مهم است چرا که یکی از اصلیترین ویژگیهای پول، قابل معاوضه بودن است. شما میتوانید هر اسکناس ده هزار تومانی را با یک اسکناس ده هزار تومانی دیگر که در تاریخ دیگری چاپ شده معاوضه کنید و این تعویض هیچ تاثیری روی ارزش داراییهای شما ندارد اما انجام این کار با دو اثر هنری ممکن نیست.
در مقابل، توکنهای غیر قابل معاوضه، دارای «ارزش پیشنهادی یکتا» (Unique Value Proposition | UVP) هستند و هریک ، شناسه مخصوصی دارند تا از میان سایر توکنها قابل شناسایی باشند. به دلیل همین ویژگی منحصر به فرد است که NFTها نایاب و کمیاب میشوند و به جهت تقاضای زیاد، ارزش بسیار بالایی پیدا میکنند. علاوه بر این، به کمک NFTها میتوان علاوه بر تجارت، انتقال مالکیت نیز انجام داد.
قابلیت تعویض FUNGIBLE چیست؟
قابلیت تعویض (fungible) امکان مبادله یک دارایی با داراییهای مشابه بدون از بین رفتن ارزش آن گفته میشود. NFT مخفف عبارت Non-Fungible Token به معنی غیرقابل تعویض است. این برنامه با استفاده از سیستمی مشابه ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین ساختهشده است. اما NFT یک تفاوت اساسی با ارزهای دیجیتال دارد. برای درک بهتر این تعریف، به مثال زیر توجه کنید.
یک اسکنانس ۱۰ هزارتومانی ازنظر ارزش با یک اسکناس ۱۰ هزارتومانی دیگر برابر است. به همین خاطر وقتی اسکناس ۱۰ هزارتومانی از کسی قرض بگیرید، لازم نیست بعدها دقیقاً همان اسکناس را پس بدهید؛ چرا که نوع دیگر آنهم به همان اندازه ارزش دارد. به زبان ساده یعنی ۱۰ هزار تومان برابر با ۱۰ هزار تومان است. در ارزهای دیجیتال هم این تعریف پابرجاست.
یک بیت کوین با یک بیت کوین دیگر کاملاً برابر است و ارزش یکسانی دارد. اما وقتی صحبت از توکن های غیرقابل تعویض به میان میآید این موضوع تغییر پیدا میکند. توکنهای NFT با نمونههای مشابه ارزش متمایزی دارند. داشتن این ویژگی باعث شده است که NFT منحصربهفرد ساخته شود و به همین خاطر غیرقابل تعویض باشد، مثل داراییهای دنیای واقعی ما همچون سنگهای قیمتی، آثار هنری و کالاهای لوکس دیگر. در واقع یک NFT با NFT دیگر برابر نیست!
پس بهسادگی فهمیدیم که توکنهای قابل تعویض توکنهایی هستند که بجای هم قابل معاملهاند و ارزش آنها ثابت میماند. در مثال بالا بیت کوین، یک توکن قابل تعویض است زیرا صرفنظر از تاریخچه و مالکیت آن، ارزش یکسانی دارد و در مقابل، توکنهای غیرقابل تعویض مثل NFT ارزش یکسانی ندارند!
تفاوتهای زیادی بین توکنهای قابل تعویض (Fungible) و غیرقابل تعویض (Non-Fungible) وجود دارد. برای سادگی مقایسه این دو توکن جدول زیر را مرور کنید.
توکن های قابل تعویض (Fungible)
همه توکنها دارای خصوصیات یکسانی هستند. یک بیت کوین، یک شمش طلا با همان وزن.
قابل تقسیم به واحدهای کوچکتر است. مثلا اسکناس ۱۰ هزارتومانی را میتوان به اسکناس های ۱۰ تا ۱ هزارتومانی تقسیم کرد.
توکن های غیرقابل تعویض (Non-fungible)
هر توکن منحصر به فرد است. مثل شماره تلفن همراه، نام دامنه، سنگهای قیمتی
قابل تقسیم به واحدهای کوچکتر نیست. کوچکترین واحد یک توکن است.
چرا ان اف تی NFT خریدار دارد؟
NFT ها میتوانند یک سرمایهگذاری مالی، یک خرید احساسی، یک کالای کلکسیونی یا روشی برای خریدار باشند تا مانند یک هنرمند یا یک برند، ارتباط بیشتری با خالق NFT داشته باشد. این شبیه به چگونگی جمعآوری تمبرهای پستی، سکههای قدیمی یا کلکسیون پروانهها توسط افراد است.
گاهی اوقات دلیل احساسی خرید NFT باهدف تجاری گرهخورده است. طرفداران وفادار نایک ممکن است سعی کنند یکی از تنها چند هزار جفت کفش مدل Jordan را در هنگام سقوط سهام شرکت خریداری کنند. به همین ترتیب، اگر نایک تصمیم بگیرد مجموعهای از ۲۵ NFT یک gif swoosh نایک را کنار بگذارد، همان طرفداران سرسخت سعی میکنند یکی از آنها را نیز هنگام افت قیمت خریداری کنند.
کریس آلیک، مدیر فناوری و خلاقیت فناوری در Deutsch LA عقیده دارد مردم تمایل دارند مجموعهای از چیزها را در یک فضای آنلاین داشته باشند تا بتوانند پرستیژ و برند خود را در فضای دیجیتال مثل نوع لباس پوشیدن در واقعیت به نمایش بگذارند.
اکثر آدمها ذاتاً تمایل به داشتن اشیاء کمیاب دارند.
همچنین NFT یک جنبهی دیگر برای جامعه دارد. بهعنوان مثال، برخی از هنرمندانی که از آثار هنری دیجیتال خود NFT ایجاد میکنند، به خریداران امکان دسترسی انحصاری به یک کانال خصوصی برای گفتگو میدهند که فقط خریداران NFT های آن هنرمند به آن دسترسی دارند، بنابراین این اتفاق باعث تشکیل یک باشگاه طرفداری انحصاری میشود.
آموزش ساخت ان اف تی؛ از مفهوم ضرب تا ایجاد رایگان
هنگامی که یک دفترکل بدون تغییر، نسبت به ذخیره NFT افراد اقدام کند، فرآیند تبدیل NFT آنها به بخشی از شبکه بلاک چین اتریوم صورت خواهد گرفت که به این فرآیند Minting یا ضرب کردن میگویند؛ سپس بعد از طی مراحلی از جمله فروش NFT، درصدی از مبلغ را به عنوان کارمزد خود برخواهد داشت.
فرآیند استخراج بدون هزینه نیست و وقتی پای بلاک چین اتریوم و کارمز بالای آن که با شلوغتر شدن شبکه نیز افزایش مییابد، به میان آید، نگرانی از بابت هزینهها دوچندان خواهد شد؛ اما خبر خوب این است که با تلاش برخی از برنامهنویسان، افراد میتوانند با روشهایی بدون پرداختن پول گس و آموزش ساخت ان اف تی، NFTهای خود را بدون پرداخت کوچکترین هزینهای ضرب نمایند!
اخیرا پلتفرمهای زیادی در دسترس شما قرار گرفته تا بتوانید در عرض چند دقیقه، ان اف تی خود را ایجاد و به فروش برسانید و حتی برخی از بازارهای NFT، تغییرات عمدهای را در ساختار هزینهها انجام دادهاند تا پای افراد بیشتری را به مارکت خود باز کنند؛ از برجستهترین این پلتفرمها میتوان به Rarible ،OpenSea و Mintable اشاره کرد که ما آکادمی بیت پین، آموزش ساخت ان اف تی در هر کدام از این پلتفرمها را بهصورت کامل برای شما توضیح دادهایم.
آیا ان اف تی NFT قانونی است؟
کد NFT یک دارایی با امضای دیجیتالی از طرف سازندهی آن است که با کمک رمز در هر سرور، مرورگر یا سیستمعاملی احراز هویت را انجام میدهد و آن را به روشی غیرمتمرکز تأیید میکند. بنابراین در این فضا هیچ سازمانی مسئول میزبانی NFT نیست. برای مثال اگر یک NFT برای بلیت یک کنسرت ساخته شود لازم نیست آن بلیت از طریق پلتفرمهای فروش بلیت مثل ایران کنسرت تأیید شود چراکه بهسادگی امکان تأیید آن در شبکه بلاک چین فراهم است.
ان اف تی NFT چگونه کار میکند؟
NFT ها در یک شبکه بلاک چین ساختهشدهاند که یک دفتر عمومی توزیعشده است و معاملات را ثبت میکند. این فرآیند پایهی ساخت ارزهای دیجیتال است. البته NFT ها معمولاً در بلاک چین Ethereum طراحی میشوند.
NFT از اشیاء دیجیتال ساخته میشود که نامشهود است، مثل:
- GIF ها
- آثار هنری
- کلکسیونها
- فیلمها و موارد مهم ورزشی
- کاور های بازی ویدیویی
- موسیقی
به نوعی NFT ها مانند کالاهای لوکس هستند، اما در قالب فضای دیجیتال.
ان اف تی (NFT) چه ویژگیهایی دارد؟
در ادامهی نوشتار ان اف تی چیست، به بررسی ویژگیهای توکنهای غیرقابل معاوضه میپردازیم. ویژگیهای ان اف تی عبارتاند از:
قابل انتقال: برخلاف توکنهای قابل ترید و معاوظه، ان اف تی در بازارهای خاصی خرید و فروش میشوند. با این وجود، ارزش آنها به خاص و منحصر بهفرد بودنشان وابسته است.
دارای اصالت: توکنهای غیرقابل معاوضه مبتنی بر تکنولوژی بلاکچین هستند؛ بنابراین میتوانید از اصالت NFT خود مطمئن شوید؛ چرا که ایجاد چیزی جعلی در لجر تغییر ناپذیر نامتمرکز، تقریباً ممکن نیست!
تقسیم نشدنی: با اینکه این موضوع به عنوان یک قانون مشخص نشده، اما بیشتر توکنهای غیرقابل معاوضه به واحدهای کوچکتر قابل تقسیم نیستند! به بیان سادهتر، یا شما یک اثر هنری دیجیتال را میخرید، یا اصلا آن را نمیخرید.
کمیاب: ارزش و قیمت ان اف تی بهخاطر کمیاب بودن آنها است. توسعهدهندگان ان اف تیها هر اندازه که قصد داشته باشند میتوانند از این توکنها ایجاد کنند؛ اما با محدود کردن تعداد آنها و ساخت با تعداد کم، باعث افزایش ارزش آنها میشوند.
حافظ حق مالکیت: این مورد هم به استفادهی NFT از پلتفرمهای غیرمتمرکز اشاره میکند که در آن هیچ مالکی دادهای را پس از ثبت نمیتواند تغییر دهد.
یکتایی: آخرین ویژگی ان اف تیها، یکتایی آنهاست. ان اف تیها دارای زبانهای (Tab) از اطلاعات ثابتی در مورد یکتا بودنشان هستند. به بیان ساده، این ویژگی به عنوان گواهی اصالت استفاده میشود.
چطور توکن NFT بخریم؟
برخلاف ارزهای دیجیتال، توکنهای NFT در صرافیهای ارز دیجیتال عرضه نمیشوند. برای خریدوفروش NFT پنج بازار اصلی وجود دارد که واحد ارزش در همهی آنها بر اساس اتریوم است، از بازارهای خریدوفروش NFT میتوان به زورا (Zora)، ریربل (Rarible)، سوپر ریر (SuperRare)، نیفتی گیتوی (Nify Gateway)، اوپن سی (OpenSea) اشاره کرد.
درواقع بازارها مثل eBay برای به مزایده گذاشتن داراییهای دیجیتالی عمل میکنند، جایی که افراد میتوانند پیشنهادات خود را برای NFT ارائه دهند یا بسته به چگونگی تنظیم فرآیند فروش NFT را بهطور کامل خریداری کنند. معمولاً NFT ها به تعداد محدود به حراج گذاشته میشوند یا ممکن است با قیمت تعیینشده و بدون محدودیت برای خرید مستقیم در بازارها قرار داده شوند.
NFT را میتوان از طریق پلتفرمهای مختلفی خریداری کرد که روش خرید در هر کدام از آنها با هم متفاوت است. در هر حال، برای خرید NFT از هر پلتفرمی به یک کیف پول ارز دیجیتال مخصوص آن پلتفرم نیاز دارید و این کیف پول باید از طریق صرافیهای ارز دیجیتال با رمزارزهای مورد قبول پلتفرم شارژ شود. به دلیل تقاضای زیاد NFTها، آنها را در رویدادها و حراجیهای مختلفی به فروش میرسانند و متقاضیان خرید باید از قبل برای این رویداد ثبت نام و کیف پول خود را شارژ کرده باشند. در این حراجیها هر NFT به بالاترین قیمت پیشنهادی از سوی کاربران فروخته میشود. در زیر، فهرستی از سایتهای فروشنده NFT آورده شده است.
علاوه بر این، به تازگی از NFTها برای خریدهای درونبرنامهای بازیها نیز بهره میگیرند. این داراییها توسط بازیکنندگان خرید و فروش میشوند. به طور مثال، شمشیرهای یک کاراکتر مخصوص در بازی، پوستههای مختلف یا آواتارها همگی از جمله این داراییها به شمار میآیند.
نمونه ان اف تی ایجاد شده توسط کاربران کریپتوکارنسی
گران قیمتترین NFT های دنیا
روزانه تعداد زیادی NFT در دنیای کریپتو کارنسی معامله میشود که قیمت های متفاوتی دارند. اما برخی از این NFT ها با قیمت های نجومی به فروش میرسند، از معروفترین و گران قیمتترین ان اف تی های دنیا میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- The Merge؛ به قیمت ۹۱.۸ میلیون دلار
- The First ۵۰۰۰ Days؛ به قیمت ۶۹ میلیون دلار
- Beeple, Human One؛ به قیمت ۲۹.۹۸ میلیون دلار
- Larva Labs, CryptoPunk #۷۵۲۳؛ به قیمت ۱۱.۷۵ میلیون دلار
- Larva Labs, CryptoPunk #۳۱۰۰؛ به قیمت ۷.۵۸ میلیون دلار
- Xcopy: Right-Click and Save As Guy؛ به قیمت ۷.۹ میلیون دلار
- Art Blocks, Ringers #۱۰۹؛ به قیمت ۶.۹۳ میلیون دلار
- Beeple, Crossroad؛ به قیمت ۶.۶ میلیون دلار
- This Changed Everything؛ به قیمت ۵.۴ میلیون دلار
- Save Thousands of Lives؛ به قیمت ۴.۵ میلیون دلار
نظر هنرمندان درمورد NFT
در جامعه هنرمندان افراد زیادی از دنیای NFT ها استقبال کردهاند و حتی آثار خود را به NFT تبدیل کرده و به فروش رساندهاند، برای مثال هنرمندان زیادی در عرصه موسیقی جلد کاور موسیقی های خود را به صورت NFT به مزایده گذاشتهاند. از طرفی هنرمند های زیادی با NFT ها مخالف هستند، بن لوییس (Ben Lewis) فیلمساز، هنرشناس و نویسنده کتاب آخرین لئوناردو که داستان گرانترین نقاشی جهان است در این خصوص گفت:
من به این موضوع مشکوک هستم زیرا نمیدانیم چه کسانی NFT های هنری را میخرند.
ساخت NFT چگونه انجام میشود؟
تا اینجا با NFT آشنا شدهایم و موارد استفاده از آن را شناختهایم. حال این سوال پیش میآید که چگونه یک NFT بسازیم و در فروش آن نقش داشته باشیم. خوب است بدانید که سازنده تصویر زیر، این تصویر را به قیمت ۳۶۰۰ دلار به فروش رساند.
به بیان ساده، این امکان وجود دارد که هر شخصی بتواند اثر هنری خلق کند و با تبدیل آن به NFT روی بلاک چین آن اثر را به فروش برساند. حتی میتوان درصدی را به عنوان کمیسیون در نظر گرفت که با فروش مجدد آن، این کمیسیون به شما برسد. همانند خرید NFTها، برای ساخت آنها نیز به کیف پولی پر از رمزارز نیاز دارید و همین امر، ساخت آن را دشوار میکند.
هزینههای پنهان این کار، قیمتی نجومی دارند چراکه سایتها به ازای هر فروش، «هزینه تراکنش» (Gas Fee) دریافت میکنند. همچنین باید کارمزدهای شبکه بلاک چین، نرخهای تبدیل و نوسان آنها را نیز در نظر گرفت. با در نظر گرفتن تمامی این موارد ممکن است به این نتیجه برسید که هزینههای پرداختی، بسیار بیشتر از پول دریافتی حاصل از فروش NFT خواهد بود. البته به این نکته هم توجه داشته باشید که درصد کمیسیون برخی از سایتها با دیگری متفاوت است که میتوان با کمی جستجو، برآورد هزینه انجام داد.
در ادامه نحوه تبدیل یک اثر به NFT را به صورت گام به گام توضیح میدهیم. به این ترتیب، میتوانید آثار ساخته شده خود را به صورت NFT به فروش برسانید.
گام اول
به طور مثال میخواهیم تصویر زیر را به عنوان یک NFT به فروش برسانیم.
در گام اول باید راهی وجود داشته باشد تا به نحوی اثبات کنید که مالک یا خالق اثر هستید. در اینجا تصاویر و فایلهای طراحی در نرمافزار NCG، مالک اصلی اثر را توصیف میکنند.
گام دوم
در گام دوم باید یک فروشگاهNFT را انتخاب کنید که در این مثال از فروشگاه «Rarible» استفاده شده است. برای ساخت NFT باید بر روی دکمه «Create» در پایین صفحه کلیک کنید اما پیش از آن میخواهیم کیف پول خود را به این فروشگاه متصل کنیم در نتیجه از دکمه «Connect» در بالای صفحه استفاده میکنیم.
در پنجره باز شده، بر روی کیف پول خود کلیک کنید و بعد از وارد کردن اطلاعات کاربری، کیف پول به حساب شما متصل خواهد شد چراکه در فرآیند ساخت این توکن باید در حساب خود، «اتر» (Ether) داشته باشید.
گام سوم
بعد از اتصال کیف پول به فروشگاه، بر روی دکمه «Create» کلیک کنید. همانطور که در تصویر زیر مشاهده میکنید، دو انتخاب «Single» و «Multiple» خواهید داشت. انتخاب دوم زمانی مورد استفاده قرار میگیرد که بخواهید چندین نمونه از اثر را خلق کنید. در اینجا، «Single» را انتخاب میکنیم.
گام چهارم
با کلیک بر روی دکمه «Single» پنجره زیر نمایان میشود که برای آپلود فایل مورد نظر خود باید بر روی دکمه «Choose File» کلیک کنید. همانطور که در تصویر زیر مشاهده میکنید، فرمتهای مختلف صوتی و تصویری را میتوان در این بخش وارد کرد.
نکتهای که باید در اینجا به آن اشاره کنیم این است که وقتی عکسی را به NFT تبدیل میکنید، خود اثر به تنهایی در بلاک چین اتریوم ذخیره نمیشود بلکه شامل لینکی خواهد بود که در آن، عکس به صورت فشرده شده قرار دارد. بنابراین، درصورتی که بخواهیم خریدار به تصویری با کیفیت دسترسی داشته باشد باید گزینه «Unlock once purchased» را فعال کنیم. با این کار امکان اضافه کردن لینک اضافی را خواهید داشت که این لینک میتواند محل ذخیره تصویر با کیفیت بالا باشد.
برای قیمتگذاری بر روی اثر باید گزینه «Instant Sale Price» را فعال کنیم. در این مثال، قیمت اثر به میزان ۶ اتر تعیین شده است که با کسر کارمزد ۲/۵ درصد، ۵/۸۵ اتر، سهم فروشنده خواهد بود. این مقدار با توجه به قیمت آن، در حال حاضر، مقداری بیش از ۱۱ هزار دلار خواهد داشت که تمامی این اطلاعات در تصویر زیر آورده شده است.
گام پنجم
در ادامه با اسکرول به سمت پایین میتوانیم کلکسیون خود را ایجاد کنیم که البته این امکان نیز وجود دارد که با فشردن دکمه «Create» این توکن را خودمان بر اساس استانداردهای توکن ایجاد کنیم اما در اینجا از «Rarible» استفاده شده است. در ادامه نیز میتوان سایر اطلاعات مورد نیز این NFT را وارد کرد. مشاهده میکنید که در تصویر زیر، میزان «Royalties» برابر با ۱۰ درصد تعیین شده و به این معنی است که اگر بعدها توسط اشخاص دیگری، این اثر به فروش برسد، ۱۰ درصد از فروش آن به خالق اثر اختصاص پیدا میکند.
گام ششم
در این مرحله، بعد از اینکه وصل بودن کیف پول خود را به فروشگاه کنترل کردید، بر روی دکمه «Create Item» کلیک کنید.
گام هفتم
در مرحله بعد، پس از آپلود، مراحل ایجاد توکن را به فشردن دکمه «Start» آغاز خواهید کرد. از آنجایی که این کار از طریق بلاک چین صورت میگیرد، باید هزینهای بر مبنای هزینه تراکنش بپردازید.
با فشردن دکمه Start، صفحه مربوط به کیف پول شما نمایش داده خواهد شد. همانطور که در تصویر زیر مشاهده میکنید، هزینه تراکنش برابر با ۸۳ یورو نشان داده است.
البته با فشردن دکمه «Edit» این امکان وجود دارد که تا حدی این هزینه را کاهش دهید. به طور مثال، میتوانید فرآیند تراکنش را بر روی «Slow» تنظیم کنید تا با افزایش زمان تراکنش، هزینه نهایی کاهش پیدا کند.
همچنین میتوانید در صفحه اصلی، عددی کمتر را برای هزینه گاز در نظر بگیرید. البته اگر این مقدار، از عدد مشخصی کمتر باشد، تراکنش انجام نخواهد شد.
گام هشتم
در نهایت، اگر موجودی حساب شما کافی باشد، با فشردن دکمه «Confirm»، عملیات ساخت NFT به اتمام میرسد و با مراجعه به حساب خود میتوانید اطلاعات مربوط به توکن ساخته شده را مشاهده کنید. در نتیجه، توکن ساخته شده را میتوانید به فروش برسانید و به کمک همین فروشگاهها، NFT مورد نظر خود را خریداری کنید.
مزایا و معایب NFT چیست؟
NFTها نیز همانند سایر توکنهای ارز دیجیتال دارای مزایا و معایبی هستند. جدید بودن ایده NFT در میان سرمایهگذاران باعث شده است که بحثهای زیادی در مورد کارکردهای آن شکل بگیرد. در حالی که عدهای به کل ایده این توکنها را فریبکارانه میدانند، بسیاری بر این باورند که NFT راه را برای ایجاد دنیای مجازی غیرمتمرکز که در آن افراد میتوانند هویت خود را داشته و مالک داراییها باشند باز کرده است. در ادامه به بررسی مزایا و معایب این توکنها میپردازیم.
مزایای NFT چیست؟
تا اینجا با NFT و کاربردهای توکنهای غیر قابل معاوضه آشنا شدیم. در این بخش قصد داریم ویژگیهای اصلی NFT که باعث کارایی و ارزشمندی آنها شده است را بررسی کنیم.
- غیر اشتراکی: به طور مثال، یک کاراکتر کارتونی را نمیتوان به طور مشترک در بازی دیگری استفاده کرد. این مورد در رابطه با اشیا کلکسیونی نیز صدق میکند.
- تقسیم ناپذیر: NFTها را برخلاف بیتکوین نمیتوان به واحدهای کوچکتری تقسیم کرد یعنی به طور مثال نمیتوانیم NFT 1/5 داشته باشیم بلکه به عنوان یک ماهیت کامل وجود دارند.
- تخریب ناپذیر: از آنجایی تمامی دادههای NFT بر روی بلاک چین و به کمک قراردادهای هوشمند ذخیره شده است، هیچ توکنی را نمیتوان تخریب کرد و از بین برد. این خاصیت برای مالک آن نیز صدق میکند یعنی به طور مثال، یک شمشیر در بازی ویدیویی، مالک خاص خود را دارد و در اختیار شرکت سازنده بازی نیست.
- تاییدپذیر: از مزایای ذخیره دادههای مالکیت بر روی بلاک چین این است که میتوان خالق اصلی آنها را ردیابی کرد و این سبب تایید اصالت و عدم جعلی بودن آنها میشود.
- کمیاب: یکی از اصلیترین ویژگیهای توکنهای NFT کمیابی آنها است. سازندگان NFT معمولا تعداد بسیار کمی از یک طرح ایجاد میکنند و این باعث ارزشمند شدن توکن میشود.
- قابل انتقال: انتقال مالکیت توکنهای غیر قابل معاوضه به سادگی و از طریق کیف پولهای ارزدیجیتال انجام میشود. این کار در بازارهای بلاک چینی انجام میشود و افراد از سرتاسر دنیا بدون این که یکدیگر را بشناسند و به هم اعتماد داشته باشند توکنهای خود را خرید و فروش میکنند.
معایب NFT چیست؟
پولهای زیادی در بازارهای NFT جابجا میشوند که همین امر، بحثبرانگیز بودن آنها را سبب شده است. بسیاری از سرمایهگذاران هنوز به این باور نرسیدهاند که یک اثر هنری که در یک پلتفرم بلاک چینی به صورت NFT ثبت شده است همانند یک اثر هنری واقعی منحصر به فرد و ارزشمند است. از طرفی مشکلات عمومی مربوط به ارزهای دیجیتال مانند مصرف بالای انرژی و آلودگی محیط زیست نیز بر NFTها تاثیر منفی گذاشته است.
اتریوم و بیتکوین برای حفظ امنیت کاربران خود انرژی بسیار زیادی مصرف میکنند و چون بیشتر NFTها بر بستر شبکه اتریوم ساخته میشوند، بسیاری از کاربران تولید NFTها را به ضرر محیط زیست میدانند. البته به زودی قرار است اتریوم 2 با الگوریتم اجماع اثبات سهام جای اتریوم 1 را بگیرد که در این صورت این مساله نیز حل خواهد شد.
هزینه ساخت NFT
هزینهی ساخت توکن NFT از مواردی است که افراد زیادی را برای ورود به دنیای NFTها مردد کرده است. در برخی مواقع کارمزد ساخت توکن حتی از قیمت خود اثر نیز پیشی میگیرد. معمولا برای ساخت یک توکن مبلغی معادل 100 دلار باید در پلتفرمهایی که اجازهی ساخت توکن NFT را میدهند هزینه کرد. پس اگر قرار باشد NFTها تغییراتی را در سیستم ساخت و خرید و فروش شاهد باشند احتمالا کاهش کارمزد ساخت یکی از آن تغییرات خواهد بود.
جمع بندی
NFT یا توکن غیر قابل معاوضه نوعی توکن ارز دیجیتال است که علاوه بر ارزش، دارای یک سری اطلاعات است. این اطلاعات، منحصر به فرد بودن هر NFT را تضمین میکند و همین مساله کاربردهای زیادی را برای این توکنها ایجاد میکند. بیشترین کاربرد nft در بازیهای کامپیوتری و متاورسی است که از آن برای تعریف داراییهای درون بازی به صورت منحصر به فرد استفاده میکنند. کاربران در این بازیها مالک آیتمها هستند و میتوانند در بازارهای مختلف خرید و فروش NFT داراییهای خود را به فروش برسانند و کسب درآمد کنند.
علاوه بر آیتمهای درون بازی از NFT برای ساخت نسخه دیجیتال و منحصر به فرد آثار هنری و لحظات ناب شخصی استفاده میشود. در این حالت یک لحظه خاص از زندگی یک بازیگر، یک اثر نقاشی قدیمی، عکس دیجیتال از طبیعت و اولین توییت مالک توییتر قابلیت تبدیل شدن به NFT و خرید و فروش را دارد. در این مقاله سوال NFT چیست به طور کامل با اشاره به مفهوم توکن و تفاوت توکن قابل معاوضه و توکن غیرقابل معاوضه پاسخ داده شد. علاوه بر این، نحوه ساخت توکنهای غیر قابل معاوضه و خرید و فروش آنها به طور کامل مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
دیدگاه شما کاربران گروه طراحی وب بالسا در طراحی وب سایت در شیراز در مورد NFT چیست؟ نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید