به طور حتم شنیدهاید که دربارهی تک فرزندان پیش داوریهای متفاوتی میشود؛ برای گفته میشود آنان افرادی خودخواه و لوس هستند و بهعبارتی خودمحور بوده و به دیگران اهمیت کمتری میدهند. اما نتایج یک مطالعه نشان میدهد که هیچ ارتباطی میان خودشیفته بودن و تک فرزندی وجود ندارد. این اکتشاف، برای والدین که سرپرستی یک خانواده را بر عهده دارند تا افرادی که در راس سیاست بوده و تعیین کنندگان خطمشی یک کشور هستند از اهمیت ویژهای برخوردار است.
از مطالعات پیشینی که در خصوص پدیدهی تک فرزندی صورت گرفته نتایج یکپارچه ای بدست نیامده است؛ اما به گفتهی محققانِ مطالعهی اخیر، این مطالعه از تمام معیارها و استاندارها برای رسیدن به یک نتیجهی یکپارچه بهره میبرد؛ برخورداری از یک جامعهی آماری بزرگ، نمونهی معرف و نیز قابلیتهایی که امکان لحاظ کردن سایر متغیرها از جمله جنسیت و وضعیت اقتصادیاجتماعی افراد را به محققان میدهد، از جمله ویژگیهای این مطالعه است.
مایکل دوفنر، یک روانشناس از دانشگاه لایپزیگ در آلمان میگوید:
برخی از مطالعات گذشته حاکی از آن است که از لحاظ خودشیفتگی، هیچگونه تفاوتی میان تک فرزندان و افرادی که تک فرزند نیستند وجود ندارد. درحالی که برخی از تحقیقات خلاف این یافته را نشان میدهند. ما اکنون با اطمینان میتوانیم بگوییم که از لحاظ خود شیفتگی تفاوت چشم گیری میان تک فرزندان و افرادی که دارای خواهر یا برادر هستند وجود ندارد.
دانشمندان با استفاده از اطلاعات بدست آمده از یک نظرسنجی گسترده در آلمان توانستند پاسخهای ۱,۸۱۰ نفر را تجزیه و تحلیل کنند که از این میان تعداد ۲۳۳ نفر تک فرزند و ۱,۵۷۷ نفر دارای دستکم یک خواهر یا برادر بودند. در این تجزیه و تحلیل از دخیل کردن فاکتورهایی نظیر جنسیت، اوضاع اقتصادی اجتماعی و محل سکونت (شهر یا روستا) صرف نظر شد که در مطالعات پیشین از تمام این موارد برای تشخیص میزان خودشیفتگی فرد در نتیجه گیری استفاده شده بود. اما در مطالعهی اخیر، به طور خاص فقط از دو ویژگی شخصیتی برای تعیین میزان خودشیفتگی افراد استفاده شده است که عبارت اند از: خودپسندی و رقابت با دیگران.
میزان این معیارها در افرادی که تک فرزند بودند تفاوتی با افرادی که دارای خواهر یا برادر بودند نداشت.
اما عوض کردن دیدگاه افراد نیاز به تلاش و زمان فراوانی دارد و همواره تک فرزندها مورد پیش داوری قرار میگیرند. در آزمایشی دیگر، دانشمندان به بررسی پرسشنامه هایی پرداختند که ۵۵۶ نفر به آنها پاسخ داده بودند. نتایج این آزمایش نشان میدهد که بسیاری از ما خواه تک فرزند باشیم و خواه دارای خواهر یا برادر باشیم، فکر میکنیم افراد تک فرزند خودشیفته تر هستند.
البته این مطالعه هم با محدودیتهایی روبهرو بوده است که به آنها اشاره کنیم. مثلا این مطالعه فقط در آلمان صورت گرفته و بر دو معیار اتکا دارد. بنابراین باید گفت که نیاز است این مطالعه به صورت گسترده تری در کشورهای مختلف انجام شود و نیز به ویژگیهای مختلفی از شخصیت افراد تکیه کند تا بتوان نتیجهی دقیقتری از آن کسب کرد.
با این وجود به نظر میرسد که این باور رایج درخصوص افراد تک فرزند صحت ندارد. اما میتوان اثرات این باور را در جایجای جامعه مشاهده کرد؛ حتی تأثیرات این باور که افراد تک فرزند خودشیفته هستند در میان مدیران و افرادی که در قدرت هستند هم نفوذ کرده است. اما باید دانست که همواره بهتر است شواهد علمی راهنمای مسیر و باورهایمان باشند.
محققان این مقاله در جمعبندی خود نوشتند:
هرگاه جامعه شناسان، اقتصاد دانان و سیاست گذاران درباره تبعات منفی نرخ پایین زاد و ولد مباحثه میکنند، دست کم باید موضوع خود شیفته شدن تک فرزندان را از اذهان عمومی پاک کنند. زیرا این امر به نگرانی هرچه بیشتر مردم درباره بچه دار شدن دامن میزند و چه بسی بسیار از زوجها از به دنیا آوردن یک فرزند هم امتناع کنند. اگرچه نرخ پایین زاد و ولد، آسیبهای اجتماعی و اقتصادی را بههمرا دارد، اما پیش کشیدن این موضوع که تک فرزندها خود شیفته تر هستند و نسل بعدی احتمالا خود شیفتهتر خواهد شد، جایی در مباحثات علمی ندارد.
نظر شما در این مورد چیست؟ نظر خود را با ما به اشتراک به گذارید.